De ondertekening en presentatie van het riviercontract vormen het einde van een twee jaar durend participatietraject, waarin de partners met elkaar en met het publiek in dialoog gingen. Dit leidde tot een concrete actielijst om te komen tot een gezond en evenwichtig watersysteem in het afstroomgebied van de Dommel. Zo is het riviercontract het resultaat van een hechte samenwerking tussen waterbeheerders, overheden, middenveldorganisaties, inwoners en andere partners. Tegelijkertijd vormt dit event ook de start van de belangrijkste fase: de uitvoering van de vele maatregelen op het terrein.
De droogte van de afgelopen jaren, maar vooral de recente overstromingen, maken alsmaar duidelijker dat er werk aan de winkel is als het gaat over een klimaatbestendig waterbeheer. Hoewel heel wat lokale en bovenlokale partners de handen al uit de mouwen steken, is er ook ‘meer en anders’ nodig. Vandaar dat eind 2019 de Vlaamse Milieumaatschappij het initiatief nam voor een gebiedsgerichte en participatieve aanpak in heel het afstroomgebied van de Dommel met focus op wateroverlast, watertekorten, waterkwaliteit én waterbeleving.
Twee jaar lang vonden er fora met burgers en andere stakeholders plaats, werd er een online ideeënplatform geïnstalleerd en vonden workshops plaats om met alle belanghebbenden te zoeken naar concrete ingrepen die ons kunnen wapenen tegen overstromingen en verregaande droogte en ook naar maatregelen die inzetten op het verbeteren van de waterkwaliteit en die de beleving van water verhogen.
Deze acties beperken zich niet alleen tot de waterlopen, maar richten zich op het hele stroomgebied van de Dommel. Gepaste ingrepen op grachten en percelen dragen ook bij om ons (watersysteem) beter te wapenen tegen klimaatverandering.
Het riviercontract van de Dommel omvat 46 acties voor verschillende thema’s, die getrokken worden door de diverse partners. Er zijn concrete infrastructuurwerken maar ook acties rond sensibilisering en educatie en voorbereidende studies. Een aantal ingrepen worden nu al uitgevoerd. Het gros van de maatregelen van het riviercontract wordt de komende jaren opgestart. Een belangrijke impuls hiervoor is de recente goedkeuring van het gebiedsgerichte project “Klimaatrobuust Stroomgebied van de Dommel” door minister Demir binnen het subsidieprogramma Water-Land-Schap. Op die manier komen er middelen van de Blue Deal bij de lokale partners om de acties uit het riviercontract Dommel op het terrein uit te voeren.
Het partnerschap bestaat uit steden en gemeenten Peer, Lommel, Pelt en Hechtel-Eksel, provincie Limburg, voor de Vlaamse overheid: Vlaamse Milieumaatschappij, Natuur en Bos, Departement Landbouw en Visserij, Vlaamse Landmaatschappij, en Departement Omgeving en ook Natuurpunt, Boerennatuur Vlaanderen, Proef- en vormingscentrum voor de Landbouw (PVL), Boerenbond, Fluvius, Watering De Dommelvallei, Integraal Waterbeleid Maasbekken en een delegatie van de betrokken burgers.
De Vlaamse Milieumaatschappij is initiatiefnemer en trekker van dit riviercontract.